تنقیه چیست؟

تنقیه چیست؟ معنی تنقیه از نظر لغوی پاکیزه کردن، لایروبی راه آب و قنات است و در علم پزشکی تنقیه یا انما (enema) به تزریق آب یا مایعات به رکتوم (انتهای روده بزرگ) می‌گویند.

انجام انما و تنقیه برای این است که فضولات باقیمانده در روده تخلیه کامل شود. دلایلی برای انجام انما یا تنقیه وجود دارد که از جمله آن می‌توان به رفع یبوست، انجام اعمال جراحی، غربالگری سرطان، کولونوسکوپی، تجویز داروها، سیگموئیدوسکوپی و انجام برخی معاینات پزشکی اشاره کرد. به دلیل اینکه یبوست‌های طولانی منجر به فشار به انتهای روده بزرگ و بروز بیماری‌های مقعدی مثل شقاق و هموروئید می‌شود لازم است در صورت بروز آن اقدام به انجام انما نمود.

برخی افراد سالمند ناتوان و یا بیمارانی که مجبورند مدت‌های طولانی در بستر باشند و یا استراحت مطلق هستند به دلیل عدم تحرک دچار یبوست‌های طولانی و آزاردهنده می‌شوند. انجام انما یا تنقیه برای این افراد بسیار ضروری است. اگر در منزل سالمند یا بیماری دارید که نیاز به این عمل دارد و خود به دلایلی از انجام آن معذور هستید می‌توانید از موسسه پرستاری توانبخش درخواست تنقیه در منزل نمایید تا پرستاران حرفه‌ای این موسسه برای رفع این مشکل به شما کمک کنند.

با ما در ادامه همراه باشید تا به سوال تنقیه چیست؟ پاسخ دهیم.

انجام انما یا تنقیه چگونه است؟

انما راهی برای تخلیه مدفوع از روده و شستشوی کولون و رکتوم است. از این روش آب درمانی معمولا برای رفع یبوست‌های شدید استفاده می‌شود.

انجام انما یا تنقیه را می‌توان در منزل انجام داد البته باید طبق دستورالعمل پزشک و با دقت این کار انجام شود تا موجب آسیب به ناحیه مقعد نشود. همچنین برای برخی بیماران که در سطح هوشیاری پایین به سر می‌برند یا قادر به تحرک نیستند مانند افرادی که دچار ضایعه نخاعی هستند به دلیل وجود یبوست در آن‌ها گاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله کشیدن بخیه در منزل را مطالعه نمایید.

انواع انما (تنقیه)

1. پاک سازی: هدف از آن تخلیه روده بزرگ به صورت کامل است و برای برخی معاینات پزشکی و کولونوسکوپی حتما باید انجام شود. انجام این نوع از تنقیه مشکلات یبوست، کمردرد و سردرد و خستگی را نیز تسکین می‌دهد.
2. احتباسی: در این نوع هم روده تحریک می‌شود ولی محلول موردنظر 15 دقیقه یا بیشتر در بدن حبس می‌شود و چون دارای روغن است عبور مدفوع را سهولت می‌بخشد.

کیت تنقیه یا انما چه اجزایی دارد؟

کیت انما معمولا یک محفظه نگهدارنده دارد که می‌تواند کیسه‌ای یا به اشکال دیگری باشد. این محفظه برای نگهداشتن مایع که می‌تواند مواد ملین، روغن و یا محلول آب نمک باشد است و به یک نازل یا لوله متصل می‌باشد.

فایده‌های انجام تنقیه

1. درمان یبوست و خالی شدن روده بزرگ
2. خارج کردن مواد سمی بدن
3. کاهش وزن
4. بهبود دستگاه ایمنی
5. بالا رفتن سطح انرژی بدن
6. بهبود سلامتی پوست
7. بهبود فشار خون

همانطور که پیشتر گفتیم یبوست طولانی می‌تواند باعث ایجاد بیماری هموروئید شود. شما می‌توانید با مطالعه مقاله «درمان بواسیر در طب سنتی»  از روش‌های درمان این بیماری در طب سنتی ا=مطلع شوید.

عوارض جانبی تنقیه

بر هم خوردن تعادل طبیعی بدن

در روده بزرگ باکتری‌هایی وجود دارند که به طور طبیعی برای بدن مفید هستند و انجام تنقیه تعادل آن‌ها را به هم می‌زند و همین‌ طور الکترولیت های بدن را خارج می‌کند. همین طور استفاده از نمک حمام، سدیم فسفات، نمک اپسوم، منیزیم سولفات در مواردی موجب بر هم خوردن تعادل طبیعی بدن و حتی مرگ فرد شده است.

آسیب زدن محلول‌های تنقیه به روده بزرگ

برخی محلول‌ها که در انجام تنقیه از آن‌ها استفاده می‌شود ماهیت اسیدی دارند و می‌توانند به بافت روده آسیب بزنند و موجب التهاب، عفونت و گاها مرگ فرد شوند. پس این عمل را نباید خودسرانه در منزل انجام داد.

خطر آسیب به روده در اثر لوازم آلوده یا استفاده ناصحیح

در برخی موارد دیده شده که استفاده نادرست از وسایل تنقیه موجب سوراخ شدن روده گردیده است پس علاوه بر استریل بودن ابزار این کار باید روش صحیح استفاده از آن را نیز دانست.

چه مواردی را می‌توان جایگزین تنقیه کرد؟

• نوشیدن آب به اندازه کافی
• خوردن غذاهای حاوی فیبر مثل سبزیجات، میوه‌جات، خشکبار، غلات کامل، آجیل و دانه‌های خوراکی
• قهوه کافئین‌دار موجب تحریک دفع مدفوع در بدن می‌شود پس نوشیدن آن توصیه می‌شود.
• مصرف داروهای ملین مثل منیزیم
• انجام دادن ورزش‌هایی مثل دویدن، پیاده‌روی، ایروبیک و دوچرخه‌سواری

در ادامه می‌توانید با مطالعه مقاله «کنترل علائم حیاتی بیمار» با ما همراه باشید.