مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی

دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که در سنین مختلف اتفاق می­افتد. نشانه آن نیز قند خون بالاتر از 120 میلی گرم در دسی لیتر در طولانی مدت است. بیماری دیابت 3 نوع مختلف دارد که شامل دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری است. دیابت نوع 1 به دلیل اینکه تولید هورمون انسولین در بدن را از تحت تاثیر خود قرار داده و از بین می­برد، خطرناک­تر از انواع دیگر محسوب می­شود. اما در دیابت نوع 2 سلول­‌های بدن به انسولین پاسخ صحیحی نمی­دهند. در بیماری بارداری نیز خانم‌­های حامله بدون سابقه ابتلا به دیابت، به این بیماری دچار می­شوند.

اما این بیماری ممکن است زمینه­‌ای برای بروز بیماری­‌های دیگر مانند بیماری‌­های کلیوی باشد. به همین دلیل است که مراقبت از کلیه در مبتلایان به دیابتی بسیار مهم است. به همین دلیل در ادامه سعی داریم در مورد این بیماری­‌های کلیوی وابسته به انسولین و روش‌­های مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی صحبت کنیم.

تاثیر دیابت بر کلیه ها

دیابت برای بسیاری از بیماری­‌ها یک بیماری زمینه‌­ای محسوب می­شود. به همین دلیل است که بیشتر بیماران دیابتی، از سایر بیماری­‌های قلبی، عروقی و کلیوی نیز رنج می­برند. یکی از رایج­ترین این بیماری­‌ها، ابتلا به بیماری­‌های کلیوی است. همین امر باعث شده است پزشکان تاکید بسیار زیادی بر مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی دارند.

در ادامه با این بیماری­‌ها بیشتر آشنا می­شویم شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات در زمینه شنگ کلیه به مقاله «سنگ کلیه» مراجعه فرمایید.

بیماری های کلیوی ناشی از دیابت چیست؟

پیش از بررسی بیشتر علائم و روش­‌های مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی بهتر است بدانیم بیماری کلیوی چیست و چه زمانی رخ می­دهد. بیماری کلیوی دیابتی به اصطلاح پزشکی نفروپاتی دیابتی یا گلومرولواسکلروز دیابتی نام دارد. بالا بودن میزان قند خون به مروز زمان می­تواند به میلیون­‌ها واحد کوچک تصفیه کننده موجود در کلیه بیماران دیابتی که گلومرول نام دارد آسیب رسانده و در نهایت باعث نارسایی کلیه‌­ها شود. منظور از نارسایی کلیه نیز عدم توانایی کلیه‌­ها در تصفیه خون و حذف مواد زائد از بدن است. این نارسایی غیر قابل درمان است و فرد مبتلا باید تا آخر عمر تحت درمان باشد و دستورات مختلف برای مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی را انجام دهد.

مشکلاتی که برای کلیه‌­های افراد دیابتی پیش می­آید می­تواند به دو دسته تقسیم شود:

• بیماری مزمن کلیوی (CKD): نارسایی کلیه که در طول سالیان سال و گاهی بدون علائم گسترش یافته و نشانه­های بسیار کمی از خود نشان می­دهد.
• بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD): نارسایی کلیوی در این مرحله به جایی می­رسد که فرد در اثر عدم تخلیه مواد زائد بدن و تصفیه خون بیمار شده و احتیاج به دیالیز و پیوند کلیه در او دیده می­شود.

مطالب پیشنهادی: حفظ سلامت کلیه

زنگ خطر افراد دیابتی برای پیشگیری از کلیه دیابتی

علاوه بر خود بیماری دیابت که خود باعث بروز بیماری­‌های کلیوی می­شود، برخی از مشکلات دیگر مانند:

• فشار خون
• ال دی ال ( کلسترول بد) بالا
• اچ دی ال ( کلسترول خوب بالا)
• اضافه وزن
• عدم فعالیت بدنی

می­تواند باعث ابتلای زود هنگام به مشکلاتی مانند نارسایی کلیه‌­ها شود. بنابراین باید به یاد داشته باشید که مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی تنها شرط جلوگیری از این بیماری‌­ها نیست، بلکه باید در کنار آن مشکلات دیگری را نیز بررسی و مراقبت­‌های دیگری نیز انجام داد.

علائم نفروپاتی دیابتی

برخی از مواقع فرد اصلا متوجه ابتلا به دیابت نوع 1 یا 2 نمی­شود تا بتواند با انجام انواع مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی از بروز بیماری‌­های کلیوی جلوگیری کند؛ اما زمانی­که یکی از نشانه‌­های نارسایی کلیوی یا یکی از بیماری‌­های مربوط به کلیه را مشاهده می­کند متوجه ابتلا به دیابت می­شود. گاهی نیز پس از انجام آزمایش­‌های مختلف جهت بررسی علت بیماری‌‌­های کلیوی متوجه می­شود دیابت دارد. در واقع دیابت توانسته است بسیار آرام آرام و طی چند سال به کلیه آسیب برساند.

علائمی که باید در این شرایط جدی تلقی شده و بررسی دقیقی روی آن­ها انجام شود عبارتند از:

• تورم قوزک پا
• افزایش فشار خون
• حالت تهوع و استفراغ در دراز مدت
• کاهش یا افزایش وزن به صورت غیر عادی
• خارش بدن
• سکسکه
• نیاز به دفع ادرار در طول شب
• تشنگی بیش از حد
• پف دور چشم
• افزایش اوره و کراتینین در آزمایش خون

پس از بروز هر کدام از این علائم باید به پزشک مراجعه کرد. تشخیص اصلی بروز بیماری­‌های کلیوی در بیماران دیابتی نیز با آزمایش­‌های بسیار دقیق در آزمایشگاه‌­های معتبر امکان پذیر است.

تشخیض نفروتراپی دیباتی کلیه در آزمایشگاه

پیش از مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی باید حتما با استفاده از آزمایش خون از وجود این بیماری­‌ها مطمئن شوید. در بالا خواندیم که قند خون می­تواند به فیلترهای کلیه آسیب برساند. پس از آسیب رسیدن به گلومرول مقدار زیادی پروتوئین از خون به ادرار نشت می­کند.

پروتوئینی که از کلیه‌­ها خارج می­شود آلبومین نام دارد. یک فرد سالم به دلیل اینکه میزان نرمالی از پروتوئین دفع می­کند، میزان نرمالی از آلبومین نیز در خون خود دارد؛ اما در خون یک فرد دیابتی که کلیه آسیب دیده دارد میزان زیادی از آلبومین دیده می­شود. به همین دلیل یکی از مواردی که در آزمایش خون فرد بیمار چک می­شود، میزان آلبومین خون است. البته با اندازه گیری پروتوئین در ادرار نیز می­توان نسبت به تشخیص نفروتراپی دیباتی اقدام کرد.

افراد دیابتی چگونه کلیه های خود را سالم نگهدارند؟

افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند جهت جلوگیری از بیماری­‌های دیگر مانند بیماری­‌های کلیوی که در بالا گفته شد؛ باید به دستورات پیشگیرانه و دسته‌­ای از مراقبت­‌ها که در ادامه گفته شد دقت کنند. این دسته فعالیت­‌ها شانس ابتلا به بیماری­‌های جدید را کاهش داده و میزان امید به زندگی بیماران دیابتی را نیز افزایش می­دهند. در ادامه دسته‌­ای از انواع مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی را شرح خواهیم داد:

• اولین گام در مراقبت از کلیه در افراد دیابتی کنترل قند خون است. این مشکل با مصرف قرص‌­های مختلف یا تزریق انسولین انجام می­شود.
• فشار خون فرد باید به­‌طور مرتب کنترل شده و در حد نرمال نگه داشته شود. بهترین میزان فشار خون در این افراد 13 روی 8 است.
• فردی که مبتلا به دیابت است باید نسبت به شرایط جسمی و سنی که دارد فعالیت بدنی کافی داشته باشد.
• کنترل وزن نیز می­تواند خطر ابتلا به بیماری­های مختلف را کمتر کند.
• فرد دیابتی باید با یک پزشک تغذیه مشورت کرده و بهترین رژیم غذایی را داشته باشد.
• اکثر افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید به میزان کم و کنترل شده ای از پروتوئین، سیدیم، پتاسیم و فسفر در برنامه غذایی خود داشته باشند.
• نوشیدن آب کافی نیز می­تواند به جلوگیری از بیماری­‌های کلیوی کمک کند.
• بهتر است فرد از مصرف غذاهای فست فودی و دارای مواد نگهدارنده اجتناب کند.
• یکی از انواع مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی خودداری از مصرف مشروبات الکلی است.
• برای جلوگیری از بروز بیماری­‌های کلیوی یک بیمار دیابتی نباید داروهای ضد التهابی ضد استروئیدی را مصرف کنند.
• اگر بیمار عفونت ادراری دارد باید به سرعت آن را با مصرف آنتی بیوتیک‌­ها درمان کند.
• فرد باید سالی دوبار آزمایشات لازم را جهت اطمینان از بروز بیماری های مختلف انجام دهد.

خدمات مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری دیابت، توانبخش

برخی از مواقع وضعیت سلامتی برخی از مبتلایان به دیابت از حالت عادی خارجی می‌شود؛ بنابراین خود فرد و حتی گاهی اطرافیان او نمی‌توانند به خوبی دستورات غذایی و دارویی که مربوط به مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی است را اجرا کنند. در چنین شرایطی بهترین کار اینست که جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های کلیوی و برای مراقبت بیشتر و دقیق تر از بیمار، کار را به شرکت‌ها و موسساتی که خدمات پرستاری در منزل را انجام می‌دهند بسپارید.

یکی از بهترین این موسسات موسسه توانبخش است. این شرکت بهترین و با تجربه‌ترین پرستاران را برای مراقبت از بیمارانی با شرایط مختلف به منزل و بیمارستان ارسال می‌کند. در این شرایط می‌توانید مطمئن باشید که یک متخصص به بهترین نحو از بیمار شما مراقبت کرده و همه چیز را با دقت کنترل می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با مشاورین این مرکز تماس بگیرید.