عفونت کلیه چیست؟

عفونت کلیه، در گروه بیماری‌های دستگاه ادراری قرار ‌می‌گیرد که متاسفانه، هر ساله افراد بسیار زیادی به این بیماری مبتلا ‌می‌شوند. بر اساس آناتو‌می‌دستگاه تناسلی بانوان، بانوان بیشتر در معرض این بیماری قرار ‌می‌گیرند؛ اما باز هم عوامل مختلفی وجود دارند که ریسک ابتلا به عفونت کلیوی را افزایش ‌می‌دهند.

در ادامه این مقاله قصد داریم در مورد هر آن چیزی که برای اطلاع از عفونت کلیه نیاز دارید بدانید، صحبت کنیم. بنابراین، اگر ‌می‌خواهید که با این بیماری کلیوی آشنا شوید، حتما در این مقاله همراه ما باشید.

عفونت کلیه چیست؟

عفونت کلیه چیست؟ عفونت کلیه که با نام پیلونفریت نیز شناخته ‌می‌شود، یک نوع بیماری عفونی است که در اثر ورود باکتری‌ها یا ویروس‌ها به درون کلیه ایجاد ‌می‌شود. این بیماری ‌می‌تواند یک کلیه و یا هر دوی کلیه‌های شما را درگیر کند. عفونت کلیه، در واقع یک نوع عفونت در دستگاه ادراری است.

کلیه‌های شما ‌می‌بایست مواد زائد و آب اضافی درون خون شما را بگیرند و از طریق کلیه‌ها و به صورت ادرار دفع کنند. دستگاه ادراری شما شامل، بخش‌های زیر است که اگر عفونت و میکروب به یکی از بخش‌های زیر وارد شود، شما شاهد علائم مختلفی از عفونت خواهید بود.

• کلیه‌ها: کلیه‌ها وظیفه دارند که مواد زائد را از خون شما بگیرند و باعث تشکیل ادرار شوند.
• حالب‌ها: یک سری لوله‌های نازک که در هر کلیه وجود دارند و ادرار را به سمت مثانه ‌می‌برند.
• مثانه: مثانه، مکانی است که باعث ذخیره سازی ادرار ‌می‌شود.
• مجاری ادرار: یک لوله خاص است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل ‌می‌کند.

ابتدا و معمولا مثانه دچار عفونت ‌می‌شود که قابل درمان بوده و جای نگرانی نیست؛ اما اگر باکتری‌ها یا ویروس‌ها، حالب را طی کنند و به سمت کلیه بروند، شما مبتلا به عفونت کلیه خواهید شد. در صورتی که عفونت ایجاد شده در کلیه درمان نشود، ‌می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.

مطالب مرتبط: سنگ کلیه

علت ایجاد عفونت کلیوی

همانطور که توضیح دادیم، عفونت کلیه به دلیل ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها به داخل مجاری ادراری به وجود ‌می‌آید. همچنین، این این ویروس‌ها و باکتری‌ها معمولا در مثانه تولید مثل ‌می‌کنند و این موضوع باعث ایجاد عفونت کلیوی خواهد شد. در بیشتر اوقات، زمانی که مثانه دچار عفونت است، کلیه‌ها نیز با مشکل عفونت مواجه ‌می‌شوند.

علل عفونت کلیه ‌می‌توانند متفاوت باشند و بر اساس شرایط خاص ایجاد شوند. در ادامه در مورد علت‌های تشکیل عفونت کلیه، صحبت ‌می‌کنیم.

• انتقال ویروس و باکتری به‌اندام تناسلی در طول رابطه جنسی
• انتقال تصادفی مدفوع به مجاری ادراری هنگام پاک کردن مدفوع با دستمال
• ابتلا به عفونت ادراری

انواع عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت، ممکن است به سه دسته مختلف عفونت کلیه بدون عارضه، مزمن و پیچیده تقسیم‌بندی شود؛ که در ادامه هر سه را کامل توضیح می‌دهیم.

عفونت پیچیده کلیه

یکی از انواع عفونت کلیه، عفونت پیچیده کلیه است. در این نوع عفونت، خطر عفونت شدید کلیه بسیار افزایش پیدا ‌می‌کند. درمان در این عفونت، احتمالا سخت خواهد بود. ناهنجاری‌های دستگاه ادراری، دیابت و انسداد ادرار از جمله عواملی‌اند که ‌می‌توانند باعث عفونت پیچیده کلیه شوند. عفونت پیچیده کلیه، ‌می‌تواند ناشی از درگیری شدید کلیه باشد. به عنوان مثال، تشکیل آبسه، انسداد در کلیه، بزرگ شدن کلیه‌ها، احتباس گاز در کلیه و … از جمله مشکلاتی‌اند که باعث عفونت پیچیده کلیه ‌می‌شوند.

عفونت مزمن کلیه

یکی دیگر از انواع عفونت کلیوی، عفونت مزمن کلیه است. این نوع عفونت ‌می‌تواند ناشی از انسداد سنگ کلیه‌ها، حالب‌ها یا سایر ناهنجاری‌های ساختاری در حالب باشد. عفونت مزمن کلیه معمولا با علائم خفیف‌‌تری همراه است؛ اما ممکن است علائم این بیماری طولانی‌‌تر شوند.

عفونت کلیوی بدون عارضه

این نوع عفونت بدون عارضه و علامت است و به سختی تشخیص داده ‌می‌شود. در بسیاری از موارد، ابتدا عفونت کلیه بدون عارضه است و سپس مزمن و یا پیچیده ‌می‌شود.

علائم عفونت کلیه

علائم عفونت کلیه و مثانه، ‌می‌تواند به صورت فرد به فرد متفاوت باشد. به همین خاطر، لازم است که افراد در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت کلیه، به پزشک مراجعه نمایند. از جمله علائمی که برای عفونت کلیوی وجود دارند، شامل موارد زیر هستند.

• تب
• حالت تهوع
• حالت استفراغ
• درد شکم
• احساس لرز
• ادرار دردناک
• تکرر ادرار
• داشتن فوریت ادراری
• کمر درد و داشتن درد در پهلو و پایین و وسط کمر
• داشتن کسالت و خستگی عمومی
• افزایش حساسیت در پهلوها
• حساسیت پشت مهره‌ها
• حساس شدن مهره‌ها در هنگام ضربه زدن آرام به قسمت میانی و طرفین کمر
• تشخیص وجود باکتری در آزمایش ادرار
• فشار خون پایین
• کم آبی بدن
• ضعف و بی حالی
• ضربان قلب بالا

زنگ خطر ابتلا به عفونت کلیه

هر کسی ممکن است که به عفونت کلیه مبتلا شود؛ اما همانطور که زنان بیشتر از مردان به عفونت مثانه مبتلا ‌می‌شوند، احتمال اینکه زنان نسبت به مردان بیشتر به عفونت کلیه مبتلا شوند، وجود دارد.

مجاری ادراری زنان کوتاه‌‌تر از مجاری ادراری مردان است. واژن و مقعد زنان نیز به هم نزدیک‌‌تر هستند. به همین خاطر، ورود باکتری و ویروس به مجاری ادراری زنان بسیار آسان‌‌تر خواهد بود. زمانی که ویروس‌ها و باکتری‌ها وارد مجاری ادراری زنان شوند، ‌می‌توانند به راحتی به مثانه وارد شوند و در نهایت نیز به کلیه‌ها سرایت کنند.

زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی که تجربه ‌می‌کنند، ممکن است در معرض ابتلا به عفونت مثانه باشند. دلیل این موضوع هم به غیر از اینکه تغییرات هورمونی ‌می‌تواند باشد، ‌می‌تواند ناشی از ایجاد فشاری باشد که جنین به مثانه و حالب مادر وارد ‌می‌کند.

به غیر از بارداری و جنس مونث، عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارند که با نام ریسک فاکتورهای عفونت کلیوی شناخته ‌می‌شوند. هر مشکلی که در دستگاه ادراری و تناسلی شما وجود داشته باشد و مانع از خارج شدن ادرار شود، ‌می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت کلیه شود.

• انسداد در دستگاه ادراری شما، مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات
• وجود شرایطی که مانع از تخلیه کامل مثانه ‌می‌شود.
• مشکلی در ساختار مجرای ادراری شما، مانند مجرای ادراری تحت فشار
• رفلاکس مثانه: زمانی است که ادرار از مثانه به سمت کلیه‌ها برگشت ‌می‌خورد.

همچنین در صورت داشتن موارد زیر احتمال ابتلا به عفونت در کلیه‌های شما نیز بیشتر است:

• آسیب عصبی در مثانه شما
• عفونت پروستات که به نام پروستاتیت شناخته ‌می‌شود.
• استفاده از کاتتر ادراری یا سوند، لوله ای که از طریق مجرای ادرار به مثانه ‌می‌رود تا ادرار را تخلیه کند.
• سیستم ایمنی ضعیف در اثر ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند دیابت نوع 2

نحوه پیشگیری، تشخیص و درمان عفونت کلیه

عفونت کلیه، در گروه بیماری‌های رایج به خصوص در زنان قرار ‌می‌گیرد. اگرچه یک سری روش‌های خاصی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری عفونت کلیه وجود دارد، اما باز هم همه افراد ‌می‌توانند در معرض ابتلا به این بیماری باشند. خوشبختانه، روش‌های درمانی مختلفی برای این بیماری وجود دارند که ‌می‌توانند به خوبی این بیماری را درمان کنند. برای درمان عفونت کلیه، لازم است که در ابتدا افراد مراحل تشخیص این بیماری را انجام دهند و سپس، اقدام به درمان آن کنند.

پیشگیری از ابتلا به عفونت کلیه

بهترین راه برای جلوگیری از عفونت کلیه این است که مجاری ادراری و مثانه خودتان را عاری از باکتری‌ها نگه دارید. برای پیشگیری از عفونت کلیه ‌می‌توان از روش‌های زیر کمک گرفت.

• آب زیاد بنوشید.
• به محض اینکه احساس نیاز به تخلیه ادرار کردید، این کار را انجام دهید.
• حتما بعد از رابطه جنسی به سرویس بهداشتی بروید.
• پاک کردن محل مدفوع از جلو به عقل پس از رفتن به سرویس بهداشتی را فراموش نکنید.
• هر روز و در صورت امکان، قبل از شروع رابطه جنسی‌اندام تناسلی خود را بشویید.
• در صورتی که یبوست دارید، آن را درمان کنید؛ چون با وجود یبوست احتمال ابتلا به عفونت کلیه افزایش پیدا ‌می‌کند.
• اگر مستعد ابتلا به عفونت هستید، بهتر است که از اسپرم کش‌ها یا کاندوم‌ها استفاده نکنید.
• اگر به صورت مداوم تجربه عفونت کلیوی و ادراری دارید، به پزشک عمو‌می‌مراجعه کنید. ممکن است پزشک با تشخیص خودش، آنتی بیوتیک با دوز پایین برای شما تجویز کند.

نحوه تشخیص عفونت کلیوی

برای تشخیص عفونت کلیه، لازم است که به یک پزشک ماهر جهت انجام معاینات فیزیکی مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینه و همچنین، گرفتن شرح حال دقیق پزشکی ‌می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد. ارزیابی‌هایی که توسط پزشک انجام ‌می‌شود ‌می‌تواند شامل ضربان قلب،‌اندازه‌گیری فشار خون، درجه حرارت بدن و تعداد تنفس باشد. همچنین، پزشک ‌می‌تواند با تشخیص نشانه‌های کم آبی بدن مانند بررسی حساسیت در ناحیه میانی و پایین کمر، این عفونت را تشخیص دهد. در بیماران زن جوان، معاینه لگن ممکن است ارزیابی عفونت لگن، بیماری التهابی لگن و آزمایش‌های بارداری نیز انجام ‌می‌شود.

دادن آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت کلیوی ضروری است. نمونه ادرار باید به درستی جمع‌آوری شود. فرد ‌می‌بایست از نمونه ادرار اول صبح استفاده کند و تا حد ممکن مجاری ادرار را به درستی پاک کند تا باکتری یا ویروسی در اطراف پوست باقی نمانده باشد.

روش‌های درمان عفونت کلیوی

برای درمان عفونت کلیه، لازم است که افراد به پزشک مراجعه کنند تا تما‌می علائم عفونت کلیه و مشکلات آن به طور دقیق بررسی شوند. بهترین روش درمان عفونت کلیه شدید، مصرف آنتی بیوتیک‌ها و درمان فوری عفونت کلیوی است. با این کار از ورود عفونت به جریان خون جلوگیری خواهد شد. ممکن است بسته به تشخیص پزشک، برای درمان این بیماری نیاز به مصرف داروهای مسکن داشته باشید.

در مواردی که افراد در برابر اثرات ابتلا به عفونت کلیوی آسیب‌پذیرند، نحوه درمان عفونت کلیه متفاوت ‌می‌شود. به عنوان مثال، افرادی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند و یا باردارند، باید در صورت نیاز و بسته به تشخیص پزشک در بیمارستان بستری شوند تا مراحل درمان به صورت اصولی روی آن‌ها انجام شوند.

خوشبختانه، بسیاری از افرادی که با کمک آنتی بیوتیک‌ها درمان ‌می‌شوند، تقریبا نزدیک به 2 هفته خوب ‌می‌شوند و دیگر جای نگرانی نیست؛ اما افراد مسن و افرادی که در معرض ریسک فاکتورها هستند، احتمالا دیرتر شاهد بهبود خودشان خواهند بود.

خدمات مراقبت از بیماران مبتلا به عفونت کلیه، توان بخش

در این مقاله سعی کردیم در مورد علائم عفونت کلیه و ریسک فاکتور های عفونت کلیوی، علل تشکیل عفونت کلیه و نحوه تشخیص و درمان این بیماری صحبت کنیم. با مطالعه این مقاله، ‌می‌توانید اطلاعات خوبی در مورد این بیماری پیدا کنید و در صورتی که هر یک از علائم عفونت کلیوی را تجربه ‌می‌کنید، ‌

می‌توانید برای دریافت خدمات پزشک و پرستار، با مجموعه توان بخش در ارتباط باشید. موسسه توانبخش با شناسه ملی و دارا بودن مجوزهای مربوطه از مراجع ذی‌ربط با سابقه بالا در زمینه پرشکی و پرستاری به خدمات پرستار  بیمار در منزل و بیمارستان، ویزیت پزشک عمومی در منزل و …  می‌پردازد. در صورت نیاز به دریافت درمان فوری و یا انجام آزمایشات فوری، حتما با مجموعه توان بخش در ارتباط باشید.