انواع جراحی قلب

مشکلات قلبی همیشه نیاز به انواع جراحی قلب ندارند. گاهی اوقات می‌توان این مشکلات را با تغییر سبک زندگی، داروها یا روش‌های غیرجراحی برطرف کرد. به‌عنوان مثال، ابلیشن کاتتر از انرژی برای ایجاد زخم‌های کوچک در بافت قلب استفاده می‌کند تا از حرکت سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی در قلب شما جلوگیری کند. آنژیوپلاستی عروق کرونر یک روش کم تهاجمی ‌است که در آن، یک استنت در شریان کرونری باریک یا مسدودشده، قرار داده می‌شود تا آن را باز نگه‌دارد.

با این وجود، جراحی اغلب برای رفع مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، تجمع پلاک که تا حدی یا به‌طور کامل جریان خون را در شریان کرونر مسدود می‌کند، دریچه‌های قلب معیوب، رگ‌های خونی اصلی گشاد شده یا بیمار (مانند آئورت) و ریتم‌های غیرطبیعی قلب مورد نیاز است.

در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد آشنایی با انواع جراحی قلب صحبت کنیم. در این مقاله به انواع عمل قلب که در لیست زیر آمده است اشاره می‌کنیم و زمان استفاده و دلیل استفاده از آن‌ها را کامل توضیح می‌دهیم.

1. پیوند عروق کرونر یا بای پس قلبی (CABG)
2. تعویض دریچه قلب
3. قرار دادن پیس میکر یا دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت (ICD)
4. روش میز (Maze surgery)
5. دستگاه کمک بطنی (VAD)

1. انواع عمل قلب: پیوند عروق کرونر یا بای پس قلبی (CABG)

یکی از انواع جراحی قلب،‌ پیوند عروق کرونر (CABG) است که به‌عنوان جراحی بای پس قلب نیز شناخته می‌شود، روشی برای بازگرداندن جریان خون به قلب است. انسداد شریان می‌تواند جریان خون را قطع کند و باعث حمله قلبی یا علائمی ‌شبیه به حمله قلبی شود. CABG با استفاده از رگ‌های خونی سایر قسمت‌های بدن برای ایجاد یک مسیر انحرافی در اطراف انسداد، جریان خون را بازیابی می‌کند.

پیوند بای پس عروق کرونر، جراحی است که جریان خون را به مناطقی از قلب که خون کافی دریافت نمی‌کنند، بازیابی می‌کند. این جراحی می‌تواند عملکرد قلب را بهبود بخشد، به‌خصوص زمانی که حمله قلبی رخ داده یا خطر ابتلا به آن در آینده نزدیک وجود داشته باشد.

چرا جراحی بای پس عروق کرونر انجام می‌شود؟

قلب برای انجام وظیفه خود به جریان خون نیاز دارد که از طریق شبکه‌ای از شریان‌های تأمین‌کننده که به دور آن می‌پیچند، جریان خون مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. هنگامی ‌که بافت‌های بدن، جریان خون کافی را دریافت نمی‌کنند، مشکلی به نام ایسکمی ایجاد می‌شود.

سلول‌های عضلانی قلب به‌ویژه به ایسکمی ‌حساس هستند و وقتی شدید باشد، سلول‌های عضلانی قلب می‌میرند. پیوند بای پس عروق کرونر، ایسکمی ‌را با بازگرداندن جریان خون به عضله قلب آسیب‌دیده درمان می‌کند.

چه فردی نیاز به انجام جراحی بای پس قلب دارد؟

میانگین سنی برای افرادی که جراحی CABG انجام می‌دهند، حدود ۶۶ سال است. حدود ۷۲ درصد از افرادی که تحت جراحی بای پس قلب قرار می‌گیرند، مرد هستند.

خطرات یا عوارض بای پس قلب چیست؟

CABG خطرات و عوارض بالقوه‌ای دارد. در حالی که بیشتر این خطرات و عوارض قابل اجتناب یا درمان هستند؛ اما باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید. خطرات احتمالی جراحی بای پس قلب عبارت‌اند از:

• ریتم نامنظم قلب (آریتمی): شایع‌ترین آریتمی ‌بعد از CABG فیبریلاسیون دهلیزی است که باعث افزایش خطر سکته می‌شود. خوشبختانه، معمولاً فقط یک نگرانی موقتی است!
• خون‌ریزی: خون‌ریزی یک عارضه پس از انواع عمل قلب است. برای جلوگیری از این امر، افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، باید قبل از انواع جراحی قلب، مصرف آن‌ها را (با راهنمایی و نظارت پزشک خود) متوقف کنند.
• عفونت‌ها: یکی دیگر از عوارض احتمالی انواع عمل قلب، عفونت است. هنگامی ‌که عفونت‌ها در سراسر بدن پخش می‌شوند، می‌توانند باعث سپسیس شوند که داشتن دو یا چند مورد از علائم آن (ضربان قلب سریع، تب، لرز، گیجی، تنفس سریع یا گیجی) باید به اندازه حمله قلبی یا سکته خطرناک در نظر گرفته شود.
• گیجی یا هذیان: پس از انواع جراحی قلب، علائمی ‌مانند بی‌قراری، مشکل در تفکر واضح، مشکلات حافظه یا رفتار غیرمعمول ایجاد می‌شود.
• مشکلات کلیوی (بیماری کلیوی).
• سکته.
• حمله قلبی.

2. انواع جراحی قلب: تعویض دریچه قلب

بیماری دریچه‌ای قلب نوعی بیماری قلبی است که زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند دریچه از چهار دریچه قلب به‌درستی کار نکنند. اگر دریچه‌های قلب بیش از حد شکننده یا آسیب دیده باشند، جراحی تعویض دریچه قلب ممکن است گزینه مناسبی باشد.

در چه شرایطی جراحی تعویض دریچه قلب انجام می‌شود؟

زمانی که نمی‌توان مشکل دریچه‌ای قلب را درمان کرد، باید به‌سراغ تعویض دریچه قلب رفت. جراحی تعویض دریچه اغلب برای درمان افراد مبتلا به بیماری دریچه آئورت، به‌ویژه تنگی آئورت استفاده می‌شود.

سایر شرایطی که ممکن است نیاز به تعویض دریچه قلب داشته باشند، عبارت‌اند از:

• افتادگی دریچه میترال.
• نارسایی آئورت، میترال یا سه لتی.
• بیماری مادرزادی (از بدو تولد) دریچه قلب.
• تنگی دریچه میترال، ریوی یا تریکوسپید (تنگ‌شدن).

خطرات یا عوارض تعویض دریچه قلب چیست؟

خطرات جراحی تعویض دریچه قلب عبارت‌اند از:

• عفونت
• خون‌ریزی
• حمله قلبی
• نارسایی قلبی
• نارسایی کلیه
• ضربان قلب غیرطبیعی

دوران نقاهت جراحی تعویض دریچه قلب چقدر است؟

بهبودی تعویض دریچه قلب حدود یک یا دو ماه طول می‌کشد. اگر یک عمل جراحی کم‌تهاجمی ‌داشته باشید، بهبودی سریع‌تری پیش می‌رود.

• شما باید تا چند هفته پس از عمل از رانندگی اجتناب کنید.
• در سه هفته اول بهبودی، احتمالاً خیلی زود خسته خواهید شد.
• در طول ۶ تا ۸ هفته اول پس از جراحی، اجسام سنگین وزن را بلند نکنید.

3. قرار دادن پیس میکر یا دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت (ICD)

یکی دیگر از انواع عمل قلب، دفیبریلاتور قلبی قابل کاشت (ICD) است که طی آن یک دستگاه کوچک با باتری در قفسه سینه قرار می‌گیرد تا ضربان قلب نامنظم (آریتمی) را شناسایی و متوقف کند. یک ICD به‌طور مداوم بر ضربان قلب نظارت کرده و در صورت نیاز، شوک‌های الکتریکی برای بازگرداندن ریتم منظم قلب ایجاد می‌کند.

اگر ضربان قلب خطرناکی دارید که قلب شما را از خون‌رسانی کافی به بقیه بدن باز می‌دارد (مانند تاکی کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی) یا اگر در معرض خطر آریتمی قرار دارید، ممکن است نیاز به ICD داشته باشید.

در چه شرایطی از ICD استفاده می‌شود؟

یک ICD دائماً ضربان قلب نامنظم را کنترل می‌کند و سعی دارد فوراً ضربان قلب نامنظم را بهبود بخشد. همچنین ICD می‌تواند زمانی که قلب از تپش باز می‌ایستد (ایست قلبی)، به تپش مجدد قلب کمک می‌کند.

دلایلی که ممکن است از ICD بهره‌مند شوید، عبارت‌اند از:

• یکی از عضله‌های قلب بزرگ شده است.
• سایر شرایط نادر که ممکن است بر ضربان قلب تأثیر بگذارد.
• سابقه بیماری عروق کرونر و حمله قلبی که قلب را ضعیف کرده است.
• یک بیماری ژنتیکی قلبی که خطر ضربان قلب خطرناک را افزایش می‌دهد، مانند برخی از انواع سندرم QT.

خطرات و عوارض احتمالی استفاده از ICD چیست؟

خطرات احتمالی کاشت ICD عبارت‌اند از:

• آسیب به رگ‌های خونی
• عفونت در محل ایمپلنت
• ریزش ریه (پنوموتوراکس)
• تورم، خون‌ریزی یا کبودی
• نشت خون از طریق دریچه قلب
• خون‌ریزی در اطراف قلب که می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
• حرکت (تغییر) دستگاه یا لیدها که می‌تواند منجر به سوراخ شدن قلب شود (نادر).

4. روش میز (Maze surgery)

میز یک روش جراحی است که برای درمان ریتم نامنظم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی) استفاده می‌شود.

چرا از روش جراحی میز استفاده می‌شود؟

روش میز، فیبریلاسیون دهلیزی را اصلاح می‌کند و کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری را بهبود می‌بخشد.

اگر فیبریلاسیون دهلیزی (A-fib) دارید که با داروها یا سایر روش‌ها بهبود نمی‌یابد، یا اگر A-fib پس از درمان عود کند، ممکن است پزشک شما روش میز از انواع جراحی قلب را توصیه کند. اگر انواع جراحی قلب دیگری انجام می‌دهید، مانند جراحی بای پس عروق کرونر یا ترمیم دریچه، ممکن است عمل میز هم زمان انجام شود.

دوران نقاهت روش میز چقدر است؟

پس از انجام جراحی میز ۵ تا ۷ روز یا بیشتر در بیمارستان بستری خواهید شد و همچنین حداقل ۱ تا ۲ روز در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) خواهید ماند.

5. انواع عمل قلب: دستگاه کمک بطنی (VAD)

دستگاه کمک بطنی (VAD) که به‌عنوان یک دستگاه پشتیبانی مکانیکی گردش خون نیز شناخته می‌شود، دستگاهی است که به پمپاژ خون از حفره‌های پایینی قلب (بطن‌ها) به بقیه بدن کمک می‌کند و یکی دیگر از انواع جراحی قلب است.

اگرچه یک VAD می‌تواند در یک یا هر دو بطن قلب قرار داده شود (کاشته شود)؛ اما اغلب در بطن چپ کاشته می‌شود. هنگامی ‌که دستگاه در بطن چپ قرار می‌گیرد، دستگاه کمک بطنی چپ (LVAD) نامیده می‌شود.

LVAD‌های کنونی جریان ثابتی از خون را از قلب به بدن فراهم می‌کنند. چنین LVAD‌هایی را دستگاه‌های جریان پیوسته می‌نامند.

روش کاشت VAD اغلب به جراحی قلب باز نیاز دارد و خطرات جدی در پیش دارد. با این حال، اگر نارسایی قلبی شدید دارید، VAD می‌تواند روش مؤثری باشد.

چرا از دستگاه کمک بطنی (VAD) استفاده می‌شود؟

در شرایط زیر از دستگاه کمک بطنی (VAD) استفاده می‌شود:

• شما منتظر پیوند قلب هستید: زمانی که منتظر در دسترس قرار گرفتن قلب اهداکننده هستید، ممکن است از VAD به‌طور موقت استفاده شود. یک VAD می‌تواند با وجود قلب آسیب‌دیده، خون را در بدن پمپاژ کند. هنگامی ‌که قلب جدید خود را دریافت کنید، VAD حذف خواهد شد. همچنین VAD ممکن است به عملکرد بهتر سایر اندام‌های بدن کمک کند.
• به‌دلیل سن یا عوامل دیگر نمی‌توانید پیوند قلب انجام دهید: VADها به‌عنوان یک درمان دائمی ‌برای افرادی استفاده می‌شود که نارسایی قلبی دارند اما کاندیدای مناسبی برای پیوند قلب نیستند. اگر نارسایی قلبی دارید، درمان VAD می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
• نارسایی قلبی موقت دارید: اگر نارسایی قلبی شما موقتی باشد، پزشک ممکن است کاشت VAD را توصیه کند تا زمانی که قلب به اندازه کافی سالم باشد که بتواند دوباره خون را پمپاژ کند.

خطرات و عوارض دستگاه کمک بطنی (VAD) چیست؟

خطرات و عوارض احتمالی مرتبط با کاشت و استفاده از دستگاه کمک بطنی (VAD) عبارت‌اند از:

• خون‌ریزی: هرگونه جراحی می‌تواند خطر خون‌ریزی شما را افزایش دهد.
• لخته‌شدن خون: همان‌طور که خون از طریق VAD حرکت می‌کند، لخته‌های خون ممکن است تشکیل شوند. لخته خون ناشی از VAD می‌تواند جریان خون را کند یا مسدود کند و باعث سکته مغزی، حمله قلبی یا مشکلات دیگر شود.
• عفونت: از آنجایی که منبع تغذیه و واحد کنترل VAD خارج از بدن قرار دارد و از طریق یک سیم از طریق یک سوراخ کوچک در پوست کنترل می‌شود، خطر ورود میکروب‌ها به آن ناحیه افزایش می‌یابد.
• مشکلات دستگاه: گاهی اوقات یک VAD ممکن است پس از کاشت به‌درستی کار نکند. برای مثال، ممکن است دستگاه به‌درستی خون پمپاژ نکند یا منبع تغذیه از کار بیفتد. هریک از این مشکلات نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد و ممکن است نیاز به تعویض دستگاه داشته باشد.
• نارسایی قلب راست: اگر LVAD کاشته شده باشد، بطن چپ قلب شما خون بیشتری نسبت به قبل پمپاژ می‌کند. بطن راست ممکن است آنقدر ضعیف باشد که قادر به کنترل مقدار افزایش‌یافته خون نباشد. گاهی اوقات این مشکل نیاز به یک پمپ موقت برای کمک به بطن راست دارد. داروها یا سایر روش‌های درمانی ممکن است به پمپاژ بهتر بطن راست در طولانی مدت کمک کنند.

مراقبت و رسیدگی به افراد پس از انجام جراحی قلب در موسسه توانبخش

در این مقاله سعی کردیم انواع جراحی قلب را معرفی کنیم. همچنین دریافتیم که مراقبت‌های پس از عمل جراحی برای بهبودی هرچه سریع‌تر بیمار بسیار مهم و حیاتی هستند. به همین دلیل، کمک گرفتن از یک پرستار می‌تواند به شما در مراقبت از بیمار کمک بسزایی کند. شما می‌توانید از خدمات اعزام پزشک در منزل یا پرستار بیمار در منزل موسسه توانبخش استفاده کنید.

توانبخش یک موسسه برای اعزام پزشک و پرستار، خونگیری آزمایشات در منزل و اعزام مراقب برای انجام کارهای روزمره بیمار، سالمند و … است. موسسه توانبخش با سابقه بالا در این زمینه و همچنین دارا بودن مجوز های مورد نیاز از مراجع ذی‌ربط، یکی از مراکز معتبر در سطح شهر تهران است. تنها کافی است با کارشناسان ما تماس بگیرید و درخواست خود را ثبت کنید تا پس از بررسی شرایط شما در مدت زمان کوتاهی، پرستار یا پرشک یا حتی کادر پرشکی را به آدرس شما اعزام شود.