نشانه‌های خطرناک خارش بدن که باید جدی گرفت!

خارش احساسی آشنا برای همه ماست؛ از یک واکنش طبیعی به نیش یک حشره گرفته تا یک حساسیت ساده به شوینده‌ها. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که گاهی خارش می‌تواند چیزی فراتر از یک مزاحمت کوچک باشد؟ گاهی اوقات این علامت به ظاهر ساده، علامتی از مشکلی جدی‌تر و حتی خطرناک‌تر در بدن است.
اما چه زمانی خارش بدن خطرناک است؟ این سوالی است که به صورت کامل به آن پاسخ دادیم:

چه عواملی باعث بروز خارش می‌شوند؟

مهم‌ترین عوامل بدن خارشه، حداقل 7 مورد است که هر کدام نیز دسته‌ها و زیرشاخه‌های دیگری دارند، این هفت مورد عبارتند از:

1. عوامل پوستی
2. عوامل سیستمیک
3. کم‌خونی و فقر آهن
4. آلرژی و حساسیت
5. بیماری‌های عصبی
6. استرس و اضطراب
7. حساسیت و عوارض دارویی

در ادامه به بررسی دقیق‌تر موارد بالا پرداختیم.

1. عوامل پوستی در خارش بدن

خارش ناشی از مشکلات پوستی یکی از شایع‌ترین انواع خارش است؛ عوامل پوستی خود به چند دسته تقسیم می‌شوند:

1-1. خشکی پوست

اگر پوست شما خشک است، ممکن است متوجه خارش و حتی ترک‌های پوستی شوید. این حالت به‌ویژه در فصل‌های سرد سال یا در محیط‌های خشک بیشتر رخ می‌دهد. استفاده مداوم از صابون‌های قوی یا شستشوی بیش‌ازحد نیز می‌تواند خشکی پوست شما را تشدید کند.

2-1. بیماری‌های پوستی

در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس یا درماتیت تماسی، ممکن است خارش همراه با قرمزی یا تورم را تجربه کنید. اگر در معرض مواد حساسیت‌زا مانند فلز، گیاهان خاص یا شوینده‌های شیمیایی قرار دارید، احتمال بروز خارش بیشتر می‌شود.

3-1. عفونت‌های قارچی

اگر در مناطقی از بدن خود که مرطوب و گرم هستند، مانند بین انگشتان پا یا زیر چین‌های پوستی، دچار خارش شده‌اید، ممکن است علت آن عفونت قارچی باشد. در چنین مواردی، توجه به نظافت پوست و درمان‌های ضدقارچی توصیه می‌شود.

2. عوامل سیستمیک و بدن خارشه

گاهی خارش می‌تواند علامتی از مشکلات داخلی بدن شما باشد از جمله:

1-2. بیماری‌های کبدی

این موارد عبارتند از:

الف) کلستاز

کلستاز به معنای اختلال در جریان طبیعی صفرا است. این مشکل می‌تواند به دلیل انسداد مجاری صفراوی یا اختلال در عملکرد سلول‌های کبدی ایجاد شود. خارش ناشی از کلستاز معمولاً شدید است، بیشتر در شب اتفاق می‌افتد و اغلب در کف دست‌ها و پاها حس می‌شود. این بیماری ممکن است به علت بارداری، مصرف برخی داروها یا بیماری‌های کبدی زمینه‌ای ایجاد شود.

ب) سیروز کبدی

سیروز حالتی است که بافت سالم کبد به تدریج با بافت اسکار جایگزین می‌شود. این تغییر باعث اختلال در عملکرد طبیعی کبد و افزایش سطح مواد سمی در خون می‌شود. خارش ناشی از سیروز معمولاً منتشر و مزمن است و ممکن است همراه با زردی پوست، ضعف و کاهش وزن باشد.

پ) هپاتیت

هپاتیت یا التهاب کبد به‌دنبال ویروس‌ها، مصرف الکل یا بیماری‌های خودایمنی رخ می‌دهد. خارش در این موارد ممکن است با علائمی نظیر خستگی، تب، درد شکم و زردی پوست همراه باشد.

2-2. نارسایی مزمن کلیه

در این بیماری کلیه‌ها قادر به دفع مواد زائد و سموم از بدن نیستند. این وضعیت باعث افزایش سطح اوره و سایر سموم در خون می‌شود که می‌توانند عصب‌های پوست را تحریک کرده و خارش ایجاد کنند.

خارش مرتبط با نارسایی کلیوی معمولاً گسترده و مزمن است و در بیماران دیالیزی شایع‌تر است. این خارش ممکن است همراه با خشکی پوست، ضعف عضلانی و خستگی باشد.

3-2. اختلالات خونی و لنفاوی

شامل حداقل دو نوع بیماری است که خارش بدن از نشانه‌های آن است، این دو عبارتند از:

الف) لنفوم هوچکین

لنفوم هوچکین نوعی سرطان سیستم لنفاوی است که باعث تکثیر غیرطبیعی سلول‌های ایمنی بدن می‌شود. یکی از علائم اولیه این بیماری، خارش شدید و گسترده است که ممکن است با تعریق شبانه، تب و کاهش وزن همراه باشد. این خارش معمولاً ناشی از مواد شیمیایی آزادشده از سلول‌های سرطانی است که عصب‌های پوست را تحریک می‌کنند.

ب) پلی‌سیتمی ورا

این بیماری با تولید بیش از حد گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان مشخص می‌شود. خارش مرتبط با آن، به‌ویژه پس از حمام گرم یا دوش گرفتن، شایع است.

4-2. بیماری‌های غدد درون‌ریز

2 مورد شاید از این بیماری‌های عبارتند از:

الف) پرکاری و کم‌کاری تیروئید

در پرکاری تیروئید، افزایش فعالیت متابولیک بدن می‌تواند باعث تعریق زیاد و تحریک پوست شود که به خارش منجر می‌شود. از سوی دیگر، در کم‌کاری تیروئید، خشکی پوست می‌تواند دلیل اصلی خارش باشد. این نوع خارش ممکن است همراه با علائمی مانند خستگی، افزایش یا کاهش وزن و تغییر در ضربان قلب باشد.
ب) دیابت
در افراد مبتلا به دیابت، قند خون بالا می‌تواند باعث آسیب به اعصاب محیطی (نوروپاتی دیابتی) شود که یکی از علائم آن خارش است. همچنین خشکی پوست و عفونت‌های قارچی در افراد دیابتی شایع هستند و می‌توانند به خارش مزمن منجر شوند. اگر خارش با تغییر رنگ پوست یا زخم‌های مزمن همراه باشد، باید به آسیب‌های پوستی دیابتی توجه شود.

5-2. بیماری‌های عفونی

بیماری‌های عفونی و ویروسی می‌تواند همراه با خارش باشد که یک نشانه بوده و نباید از آن به سادگی گذشت. مهم‌ترین بیماری‌های عفونی که باعث خارش بدن می‌شود به ترتیب زیر است:

الف) ایدزHIV

در افراد مبتلا به HIV، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و ممکن است باعث بروز خارش مزمن، بثورات پوستی و عفونت‌های پوستی متعدد شود. این خارش معمولاً منتشر بوده و ممکن است همراه با ضایعات پوستی یا عفونت‌های دیگر باشد.

ب) هپاتیت C

این عفونت ویروسی کبد می‌تواند با خارش همراه باشد. علت این خارش تجمع بیلی‌روبین و سایر مواد زائد در خون است. خارش ناشی از هپاتیت C معمولاً مزمن و منتشر است و ممکن است با زردی پوست و خستگی همراه باشد.

6-2. بیماری‌های خودایمنی

خارش خیلی در بیماری‌های خودایمنی شایع است، مهم‌ترین موارد از این بیماری‌ها عبارتند از:

الف) درماتومیوزیت

این بیماری خودایمنی باعث التهاب پوست و عضلات می‌شود. خارش ناشی از درماتومیوزیت معمولاً همراه با بثورات پوستی بنفش یا قرمز، ضعف عضلانی و حساسیت به نور خورشید است.

ب) لوپوس اریتماتوز سیستمیک

در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند. خارش ناشی از لوپوس معمولاً با بثورات پروانه‌ای شکل روی صورت و سایر نواحی بدن همراه است. علائم دیگر این بیماری شامل خستگی، تب و درد مفاصل است.

7-2. بیماری‌های سرطانی

سرطان پوست تقرییا همواره با سوزش و خارش پوست همراه است، مهم‌ترین انواع سرطان پوست عبارتند از:

الف) کارسینوم سلول بازال

این نوع سرطان پوست معمولاً به آرامی پیشرفت می‌کند و می‌تواند باعث خارش موضعی در محل تومور شود. خارش ممکن است با خونریزی یا زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند همراه باشد.

ب) کارسینوم سلول سنگفرشی

این سرطان پوستی تهاجمی‌تر از کارسینوم سلول بازال است و ممکن است باعث خارش شدید و تغییرات پوستی از جمله زخم‌های باز یا ضایعات پوستی ضخیم شود.

از خارش ساده تا نشانه‌های خطرناک؛ از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید!

آیا خارش شما بیش از حد طولانی شده یا همراه با علائمی نگران‌کننده است؟ نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند را جدی بگیرید! از یک مشاوره پزشکی حرفه‌ای برای بررسی علت خارش و جلوگیری از مشکلات جدی‌تر استفاده کنید. همین حالا با ما تماس بگیرید و از توصیه‌های تخصصی بهره‌مند شوید!