زخم بستر چیست؟

احتمالا بارها درباره زخم بستر و آسیب‌های ناشی از آن شنیده‌اید. اما ممکن است به‌خوبی ندانید زخم بستر چیست؟ در این مقاله به مفهوم زخم بستر می‌پردازیم؛ آسیبی که می‌تواند به دلیل فشار طولانی‌مدت بر روی پوست و بافت‌های زیرین ایجاد شود. زخم بستر می‌تواند یک مشکل جدی برای افرادی باشد که در بستر هستند یا محدودیت حرکتی دارند.

ما در ادامه این مطلب به این سوال که زخم بستر چیست، پاسخ داده و علت زخم بستر در بیماران را بررسی می‌کنیم. همچنین علائم زخم بستر را ذکر کرده و هر کدام را توضیح می‌دهیم.

اگر درباره زخم بستر سؤال دارید، می‌توانید با موسسه پرستاری توانبخش تماس گرفته و به‌‌شکل رایگان از مشاوره کارشناسان ما استفاده کنید.

زخم بستر چیست؟

زخم بستر یا زخم فشاری که انگلیسی به آن Bedsore گفته می‌شود، زخمی است که در صورت بی‌تحرک‌ماندن بیمار برای مدت طولانی ایجاد می‌شود. این نوع زخم در بیماران بستری و یا ویلچری شایع است. زخم فشاری زمانی ایجاد می‌شود که به‌علت فشار وزن، خون‌رسانی به بخشی از پوست برای بیش از 2 تا 3 ساعت مختل شود. در این شرایط به پوست و بافت‌های زیر آن آسیب وارد شده و در صورتی که مداخله به‌موقع انجام نشود، زخم شکل می‌گیرد.

در ابتدا ناحیه‌ مورد نظر کمی قرمز و دردناک می‌شود، اما هنوز آثار زخم نمایان نیست. اما اگر زخم فشاری پیشرفت کند، معمولا رنگ آن به بنفش (کبود) تغییر یافته و به مرور بدتر می‌شود. در مراحل بعدی پوست و حتی گوشت از بین رفته و زخم تا استخوان نفوذ می‌کند.

ضایعه زخم بستر یک مشکل دردناک و نگران‌کننده است که مخصوصا برای افراد مسن و بیمارانی که مدت طولانی در رختخواب بستری هستند ایجاد می‌شود. اغلب، بیماری زخم بستر به اشخاص کهنسالی که توانایی حرکت و جابه‌جا‌شدن ندارند، نسبت داده می‌شود؛ اما این مشکل فقط مربوط به افراد کهنسال نیست. هر بیمار در هر سنی اگر به علت تصادف، جراحی یا هر عارضه دیگری نتواند وضعیت قرارگیری خود را بر روی تخت تغییر دهد، ممکن است دچار این عارضه شود. حتی کودکان و افراد جوان هم ممکن است دچار زخم بستر شوند.

به سوال زخم بستر چیست؟ پاسخ مختصر و مفیدی دادیم، در ادامه با علت زخم بستر و علائم این بیماری آشنا خواهید شد. شما می‌توانید به مقاله «بهترین پماد برای زخم بستر» جهت اطلاع از پمادهای مختلف برای درمان این بیماری و بررسی و مقایسه آن‌ها اطلاع یابید.

علت ایجاد زخم بستر چیست؟

زخم بستر، به دلیل فشار طولانی‌مدت بر روی نواحی خاصی از پوست، به‌ویژه برجستگی‌های استخوانی ایجاد می‌شود. این زخم بیشتر روی پاشنه پا، باسن، دنبالچه و پشت سر دیده می‌شوند.

هنگامی که فرد برای مدت طولانی در یک موقعیت باقی می‌ماند، فشار مداوم، جریان خون را در ناحیه آسیب دیده مختل کرده و منجر به آسیب بافتی می‌شود. در این شرایط اکسیژن و مواد مغذی نمی‌توانند به اندازه کافی به پوست و بافت‌های زیرین برسند.

نیروهای اصطکاک و برشی می‌توانند ایجاد زخم بستر را تشدید کنند. اصطکاک زمانی اتفاق می‌افتد که پوست به رختخواب یا لباس ساییده شود، در‌حالی‌که نیروهای برشی ناشی از حرکت لغزشی لایه‌های پوست روی یکدیگر است. این نیروها می‌توانند به از بین رفتن یکپارچگی پوست کمک کرده و نواحی تحت فشار را مستعد آسیب بیشتر کنند.

عوامل زیر می‌تواند خطر زخم بستر را بیشتر کند:

• بی‌حرکتی
• کاهش حس
• تغذیه نامناسب
• ایمنی ضعیف
• رطوبت
• سایش پوست

پس از پاسخ به این‌که زخم بستر چیست و چه عللی دارد، بیایید ببینیم علائم زخم بستر چیست؟؛ همچنین شما می‌توانید جهت اطلاع از روش‌های درمان این بیماری و بررسی و مقایسه 8 روش اصلی درمان آن به مقاله «بهترین و سریعترین درمان زخم بستر» مراجعه فرمایید یا با مشاوران موسسه توانبخش از طریق مشاوره تلفنی رایگان در تماس باشید.

علائم زخم بستر

با اطلاع از علائم زخم بستر می‌توانید این عارضه را به‌سرعت شناسایی کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید برای مدیریت زخم در مراحل اولیه و حتی پیشرفته، از کمک‌های پرسنل متخصص موسسه پرستاری توانبخش استفاده نمایید.

قرمزی مداوم پوست

در مراحل اولیه، پوستِ آسیب‌دیده ممکن است قرمز به نظر برسد و نسبت به نواحی اطراف گرم‌تر باشد. این قرمزی مداوم، نشان‌دهنده اختلال در جریان خون است و به‌عنوان یک علامت هشدار اولیه عمل می‌کند. برای تشخیص، ناحیه مورد نظر را لمس کنید، تا میزان حرارت و قرمزی آن را دریابید. اگر قرمزی دائمی باشد، نشانه‌ای از زخم بستر است.

با دیدن این علامت باید اقدامات درمانی را شروع کنید که مهم‌ترین آن‌ها جابه‌جایی مرتب بیمار است.

تغییر رنگ پوست

با پیشرفت زخم فشاری، رنگ پوست ممکن است تغییر کند. رنگ ممکن است مایل به ارغوانی یا آبی شود که به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌های زیرین است. این تغییر رنگ، آسیب شدیدتر را نشان می‌دهد، اما در این مرحله هنوز پوست وجود دارد.

تغییر بافت پوست

ممکن است با پیشرفت علایم زخم بستر، پوست ناحیه تحت فشار با پوست سالم اطراف متفاوت شود. بسته به مرحله زخم بستر ممکن است پوست متورم، نرم‌تر یا سفت‌تر گردد.

درد یا حساسیت

ممکن است درد یا حساسیت در ناحیه آسیب دیده ایجاد شود. با این حال، برخی از افراد ممکن است کاهش حس داشته باشند و هیچ دردی را تجربه نکنند. به‌همین دلیل هم لازم است بقیه علائم زخم بستر جدی گرفته شود، حتی اگر احساس درد وجود نداشته باشد.

سه علامت ذکر‌شده معمولا در مرحله اول و گاهی دوم وجود دارند و در صورتی که به‌سرعت به آن‌ها توجه شود، پوست دست‌نخورده باقی مانده و زخم با سرعت بیشتری خوب می‌شود. اما اگر علایم زخم بستر مورد غفلت قرار بگیرد، با از بین رفتن پوست، زخم وارد مراحل دوم و سوم و… می‌شود.

زخم‌های باز یا تاول

با پیشرفت زخم بستر، زخم‌های باز یا تاول ممکن است ایجاد شود. این علائم زخم بستر می‌تواند بافت‌های زیرین را در معرض دید قرار داده و خطر عفونت را افزایش دهند. در مرحله دوم، زخم کوچک است و یا پوست اندکی آسیب‌ دیده است. اما در مرحله سوم، ناحیه زخم به دلیل آسیب ایجاد‌شده در زیر سطح پوست، ظاهری شبیه دهانه پیدا می‌کند.

بافت نکروزه (اسکار)

در موارد شدیدتر ممکن است وجود بافت مرده، که به اسکار معروف است، مشاهده شود. همچنین در این مرحله، که مرحله چهارم زخم بستر در نظر گرفته می‌شود، زخم بسیار بزرگ و عمیق شده و تاندون‌ها، ماهیچه و حتی استخوان را درگیر می‌کند. در صورتی‌که زخم بستر به این مرحله برسد، احتمال عفونت کم نیست. همچنین ممکن است لازم باشد بافت نکروزه با جراحی از بدن بیمار جدا شود. در بیمارستان معمولا بیمار را برای جداکردن بافت نکروزه به اتاق عمل منتقل می‌کنند؛ اما در مورد بیماران بستری در منزل، یک نیروی متخصص می‌تواند این کار را در شرایط بهداشتی در منزل انجام دهد.

عفونت

عفونت نیز یکی از علائمی است که در زخم بستر شدید دیده می‌شود. زخم بستر عفونی می‌تواند علائمی مانند افزایش قرمزی، گرمی، تورم و وجود ترشحات چرکی یا بدبو داشته باشد. علائم سیستمیک مانند تب نیز ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد.

در این مرحله بریدن بافت عفونی، پانسمان صحیح و همچنین مراقبت از زخم، اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین باید بیمار آنتی بیوتیک مصرف کند تا عفونت موضعی تبدیل به سپسیس (عفونت خون) نشود.

لازم است به این نکته توجه داشته باشید که در تمام مراحل و انواع زخم بستر، جابه‌جایی مرتب بیمار، خشک نگه‌داشتن بدن، عدم ماساژ پوست و استفاده از کرم مرطوب‌کننده از اصول درمان محسوب می‌شود و لازم است به‌طور کامل رعایت شود.

اکنون که می‌دانید زخم بستر چیست و علائم زخم بستر و درمان آن را می‌دانید، بدن بیمار خود را از نظر این علائم بررسی کنید و در صورتی‌که هر کدام از این علائم را می‌بینید، برای مشاوره بیشتر و دریافت درمان تخصصی با موسسه پرستاری توانبخش تماس بگیرید.

موسسه پرستاری توانبخش ارائه‌دهنده خدمات پرستاری زخم بستر

در مقاله «زخم بستر چیست؟ (چه زمانی به‌وجود می‌آید؟ علل و علائم آن)» سعی کردیم تا به شما کمک کنیم، با شناسایی نشانه‌ها به‌خوبی درک کنید که زخم بستر چیست. با این حال، درمان و مراقبت از زخم بستر نیاز به کمک تخصصی دارد. فرقی ندارد زخم در مرحله ابتدایی باشد یا پیشرفت کرده باشد، در هر حال با کمک‌گرفتن از متخصصان و مشاوران موسسه پرستاری توانبخش، می‌توانید این مشکل را به راحتی درمان کنید.

توانبخش در حوزه‌های مختلف پرستاری از جمله: پرستار بیمار در منزل، پرستار سالمند در منزل، پرستار کودک در منزل و پرستاری بیمار در بیمارستان فعالیت دارد و با داشتن تجربه بیست ساله در امر درمان و مراقبت از بیمار، نیروی کار را در سریع‌ترین زمان ممکن به محل درخواست‌شده اعزام می‌کند.

یکی از خدمات توانبخش درمان زخم بستر در منزل است، با کمک پرستاران و متخصصین حرفه‌ای توانبخش می‌توانید از پیشرفت زخم بستر بیمار خود جلوگیری کرده، تنها کافی است از طریق مشاوره تلفنی رایگان با مشاوران ما در تماس باشید تا نیاز شما را درک کرده و شما را در مسیر درمان راهنمایی کنند.

موسسه پرستاری توانبخش، پرستاران خود را به‌صورت شیفتی، روزانه، شبانه و 24ساعته با رعایت تمامی اصول اخلاقی و بهداشتی در اختیار شما قرار می‌دهد. حتی اگر بیمار شما نیاز به دبرید (برداشتن) بافت عفونی و نکروزه داشته باشد، توانبخش می‌تواند با ارسال پزشک متخصص تا حد امکان به حل این مشکل در خانه کمک کند.