همه چیز درباره آبله مرغان؛ علائم، مراقبت‌ها و عوارض

زمانی که صحبت از بیماری‌های مسری می‌شود، هیچ‌چیز به اندازه سرعت انتقال اهمیت ندارد. آبله مرغان یکی از ویروس‌هایی است که می‌تواند با سرعت بسیار بالا از فردی به فرد دیگر منتقل شود و این ویژگی آن را به یکی از شایع‌ترین عفونت‌های دوران کودکی تبدیل کرده است. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، هر فردی که به آبله مرغان مبتلا می‌شود، تا 90 درصد احتمال انتقال ویروس به افرادی که واکسینه نشده باشند را دارد.

اگرچه علائم آبله مرغان در کودکان معمولاً با تب و خارش ظاهر می‌شود، اما در بزرگسالان یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌تواند عوارض جدی‌تری ایجاد کند. شناخت علائم این بیماری، آگاهی از مراحل مختلف آن و استفاده از روش‌های درمان آبله مرغان می‌تواند به کاهش علائم و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند. در ادامه، همه این موارد را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

آبله مرغان چیست؟

آبله مرغان یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella-Zoster Virus) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در دوران کودکی رخ می‌دهد و با علائمی مانند جوش‌های خارش‌دار، تب و ضعف عمومی همراه است. آبله مرغان از طریق تماس مستقیم با جوش‌ها یا استنشاق ذرات عفونی منتقل می‌شود و می‌تواند در افراد واکسینه نشده بسیار شایع باشد.

در افراد سالم، آبله مرغان معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما در بزرگسالان یا افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری شود. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، در حدود 1 نفر از هر 20 کودک مبتلا به آبله مرغان، عفونت‌های باکتریایی پوست را تجربه می‌کنند. همچنین، در بزرگسالان، خطر ابتلا به ذات‌الریه (پنومونی) و سایر عوارض افزایش می‌یابد.

علائم آبله مرغان

چگونه بفهمیم که ابله مرغان گرفته‌ایم؟ آبله مرغان یکی از بیماری‌های مسری شایع است که علائم آن به دو دسته علائم اولیه و علائم پوستی تقسیم می‌شود. این علائم معمولاً بین 10 تا 21 روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و شدت آن‌ها در افراد مختلف متفاوت است.

علائم اولیه آبله مرغان

این مرحله که اغلب قبل از ظاهر شدن جوش‌های پوستی اتفاق می‌افتد، علائمی مشابه سرماخوردگی یا آنفولانزا دارد:

• تب خفیف یا متوسط: یکی از اولین نشانه‌ها، افزایش دمای بدن است که نشان‌دهنده واکنش سیستم ایمنی به ویروس است.
• خستگی و بی‌حالی: احساس ضعف عمومی و کمبود انرژی در بیمار مشاهده می‌شود.
• کاهش اشتها: بسیاری از بیماران در این مرحله تمایلی به غذا خوردن ندارند.
• گلودرد یا سردرد: برخی از افراد ممکن است دردهای عمومی مشابه علائم اولیه سرماخوردگی داشته باشند.

علائم پوستی آبله مرغان

پس از 1 تا 2 روز از بروز علائم اولیه، جوش‌ها یا بثورات پوستی ظاهر می‌شوند که ویژگی‌های خاصی دارند:

• ظهور لکه‌های قرمز: اولین علامت پوستی به صورت نقاط کوچک قرمز بر روی پوست ظاهر می‌شود.
• تشکیل تاول‌های پر از مایع: این لکه‌ها به سرعت تبدیل به تاول‌های کوچک پر از مایع شفاف یا کدر می‌شوند.
• انتشار در سراسر بدن: این تاول‌ها معمولاً از صورت و تنه شروع شده و به دست‌ها، پاها و حتی دهان یا نواحی تناسلی گسترش می‌یابند.
• خارش شدید: یکی از آزاردهنده‌ترین علائم، خارش جوش‌هاست که می‌تواند بیمار را به خاراندن پوست و ایجاد زخم و عفونت‌های ثانویه ترغیب کند.
• خشک شدن تاول‌ها: بعد از چند روز، تاول‌ها خشک شده و به پوسته تبدیل می‌شوند که طی یک یا دو هفته می‌ریزند.

علائم خاص واریسلا زوستر در موارد شدید

در برخی موارد، آبله مرغان می‌تواند با علائم غیرمعمول و جدی‌تری همراه باشد:

• دردهای عضلانی: در برخی بیماران، به‌ویژه بزرگسالان، ممکن است دردهای عضلانی و مفصلی وجود داشته باشد.
• علائم تنفسی: در موارد نادر، بیمار ممکن است تنگی نفس یا سرفه‌های خشک را تجربه کند که نشان‌دهنده عفونت‌های ثانویه مانند ذات‌الریه است.
• علائم عصبی: التهاب مغز (انسفالیت) یا تعادل مختل در راه رفتن می‌تواند از عوارض نادر اما جدی باشد.

تفاوت علائم در کودکان و بزرگسالان

علائم آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان متفاوت می‌باشد:

• آبله مرغان در کودکان: معمولاً علائم خفیف‌تر هستند و بیماری در مدت کوتاهی بهبود می‌یابد.
• آبله مرغان در بزرگسالان: علائم شدیدتر بوده و خطر عوارض، مانند ذات‌الریه یا عفونت‌های ثانویه، بیشتر است.

مراحل آبله مرغان

آبله مرغان، به عنوان یک بیماری ویروسی، مراحل مشخصی دارد که هر کدام با ویژگی‌ها و علائم خاص خود شناخته می‌شوند. شناخت این مراحل به شما کمک می‌کند تا بیماری را بهتر مدیریت کرده و از عوارض احتمالی جلوگیری کنید. مراحل آبله مرغان شامل موارد زیر می‌باشد:

• دوره کمون (Latent Phase)
• بروز علائم اولیه (Prodromal Phase)
• ظاهر شدن بثورات پوستی (Rash Phase)
• دوره بهبودی (Recovery Phase)

دوره کمون (Latent Phase)

این مرحله آغاز فعالیت ویروس در بدن بدون بروز علائم ظاهری است.

• زمان‌بندی: این دوره بین 10 تا 21 روز پس از تماس با ویروس آغاز می‌شود.
• علائم: ویروس وارد بدن شده و بیمار هیچ علامتی ندارد و بیماری قابل تشخیص نیست.
• سطح مسری بودن: در این دوره، فرد علائمی ندارد و ناقل ویروس نیست.

نکته: این مرحله یک چالش پنهان است؛ زیرا بیمار نمی‌داند که ویروس در بدنش فعال است و به زودی علائم بیماری ظاهر خواهد شد.

بروز علائم اولیه (Prodromal Phase)

در این مرحله علائم عمومی مانند تب و خستگی قبل از ظهور بثورات ظاهر می‌شوند.

• زمان‌بندی: این مرحله 1 تا 2 روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی رخ می‌دهد.
• علائم: شامل تب خفیف تا متوسط، احساس ضعف و خستگی عمومی، کاهش اشتها، گلودرد یا سردرد.
• سطح مسری بودن: ویروس به شدت مسری است و از طریق تنفس یا ترشحات منتقل می‌شود.

نکته: بسیاری از افراد این علائم را با سرماخوردگی اشتباه می‌گیرند.

ظاهر شدن بثورات پوستی (Rash Phase)

این مرحله با ظهور بثورات و جوش‌های مشخص آبله مرغان همراه است.

• زمان‌بندی: بین 3 تا 5 روز ادامه دارد.
• علائم: اولین شکل جوش‌های ابله مرغان به صورت لکه‌های قرمز کوچک ظاهر می‌شوند و سپس به سرعت به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند. پس از آن جوش‌ها به صورت گسترده به سایر نقاط بدن انتشار می‌یابند. این بثورات خارش‌آور هستند و خاراندن آن‌ها ممکن است به زخم و عفونت منجر شود.
• سطح مسری بودن: این مرحله بالاترین سطح مسری بودن را دارد و تماس با مایع تاول‌ها یا ترشحات تنفسی می‌تواند ویروس را منتقل کند.

دوره بهبودی (Recovery Phase)

آخرین مرحله، زمانی که تاول‌ها خشک شده و بدن به سمت بازسازی می‌رود.

• زمان‌بندی: این مرحله از چند روز پس از خشک شدن تاول‌ها شروع شده و از 1 تا 2 هفته ادامه دارد.
• علائم: تاول‌ها خشک شده و تبدیل به پوسته می‌شوند. سپس پوسته‌ها به تدریج می‌ریزند و ممکن است جای زخم باقی بماند. همچنین خارش به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و بیمار بهبود می‌یابد.
• سطح مسری بودن: بیمار تا خشک شدن کامل تمام تاول‌ها، همچنان مسری است.

نکته: در این مرحله، مراقبت از پوست اهمیت زیادی دارد تا از ایجاد زخم‌های دائمی جلوگیری شود.

درمان سریع آبله مرغان

آبله مرغان معمولاً یک بیماری خودمحدودشونده است که در افراد سالم بدون درمان خاصی بهبود می‌یابد. با این حال، برای کاهش علائم و جلوگیری از عوارض، می‌توان از روش‌های درمانی سریع و مؤثری استفاده کرد. در ادامه، روش‌های مختلف درمانی به طور مفصل توضیح داده شده است تا متوجه شویم که برای درمان آبله مرغان چه داروهایی مصرف کنیم:

1. درمان دارویی

درمان دارویی آبله مرغان نقش مهمی در کنترل علائم و پیشگیری از عوارض دارد. رعایت توصیه‌های پزشک در مورد مصرف داروها برای دستیابی به بهترین نتایج ضروری است.

• داروهای ضدویروس: این داروها مانند آسیکلوویر و والاسیکلوویر تکثیر ویروس را مهار کرده و شدت بیماری را کاهش می‌دهند. مصرف در 24 ساعت اول پس از ظهور بثورات، به‌ویژه در افراد پرخطر مانند بزرگسالان و زنان باردار، مؤثر است.
• آنتی‌هیستامین‌ها: برای کاهش خارش بثورات، داروهایی مانند دیفن‌هیدرامین یا کلرفنیرامین استفاده می‌شود که به صورت خوراکی یا موضعی تجویز می‌شوند.
• مسکن‌ها و تب‌برها: استامینوفن گزینه‌ای ایمن برای کاهش تب و درد است، اما آسپرین به دلیل خطر سندرم ری ممنوع است.
• پمادهای موضعی: کرم‌های آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت زخم‌ها و تسریع بهبودی توصیه می‌شوند.

2. درمان خانگی

روش‌های ساده خانگی برای تسکین علائم و کاهش خارش و التهاب به شرح زیر می‌باشد:

• حمام جو دوسر: پودر جو دوسر در آب ولرم خارش و التهاب پوست را کاهش داده و پوست را آرام می‌کند.
• کمپرس سرد: قرار دادن حوله خنک روی جوش‌ها خارش را کم کرده و التهاب را تسکین می‌دهد. از تماس مستقیم یخ با پوست اجتناب کنید.
• لباس‌های نرم و نخی: لباس‌های گشاد و نخی از تحریک بثورات جلوگیری می‌کنند و بیمار راحت‌تر خواهد بود.

3. رژیم غذایی مناسب

تغذیه مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و تسریع روند بهبودی ضروری می‌باشد:

• مایعات فراوان: نوشیدن آب، چای گیاهی و آب‌میوه‌های طبیعی کم‌آبی بدن را جبران کرده و سموم را دفع می‌کند.
• غذاهای غنی از ویتامین C: پرتقال، کیوی و فلفل دلمه‌ای به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند.
• پرهیز از غذاهای تند و چرب: این غذاها ممکن است پوست را تحریک کنند و بهتر است با سوپ‌های سبک یا غذاهای مغذی جایگزین شوند.

4. پیشگیری از عفونت‌های ثانویه

حفظ بهداشت و جلوگیری از عفونت زخم‌ها، از موارد ضروری است:

• شست‌وشوی پوست: شست‌وشوی ملایم با صابون ضدباکتری به از بین بردن باکتری‌های مضر کمک می‌کند.
• استفاده از کرم‌های محافظ: کرم‌های کالامین یا آلوئه‌ورا خارش را کاهش داده و از زخم شدن بثورات جلوگیری می‌کنند.
• عدم خاراندن بثورات: خاراندن می‌تواند عفونت یا زخم‌های عمیق ایجاد کند. کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها و استفاده از دستکش نخی در شب توصیه می‌شود.

مراقبت آسان‌تر از آبله مرغان در منزل شما

آبله مرغان، با وجود اینکه اغلب بیماری خودمحدودشونده‌ای است، می‌تواند به دلیل علائم ناخوشایند و خطر عوارض نیازمند مراقبت‌های ویژه باشد. روش‌های درمانی مناسب، از داروهای تجویزی تا مراقبت‌های خانگی و تغذیه صحیح، نقش مهمی در کاهش علائم و تسریع روند بهبودی دارند. با این حال، در موارد خاص مانند کودکان، افراد مسن، زنان باردار یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف، نیاز به مشاوره پزشکی فوری و مراقبت حرفه‌ای الزامی است.

با خدمات پرستاری و پزشکی در منزل “توانبخش“، دیگر نیازی به نگرانی نیست. پزشکان و پرستاران مجرب ما آماده‌اند تا به خانه شما بیایند و در محیطی آرام و به دور از استرس، بهترین مراقبت‌ها را ارائه دهند. چه کودک شما به مراقبت نیاز داشته باشد، چه فردی مسن یا با سیستم ایمنی ضعیف، ما برای تمامی شرایط خدماتی ویژه و شخصی‌سازی‌شده ارائه می‌دهیم. جهت اطلاعات بیشتر می‌توانید با مشاوران ما تماس بگیرید.